محافظ برق چیست !؟
این اولین سوالی است که بسیاری از ما با آن مواجه می شویم. می دانیم که یکی از دلایل عمدهای که باعث سوختن لوازم الکتریکی و برقی میشود، نوسانات و تغییراتی است که در جریان برق شهری و روی ولتاژ آن، روی میدهد. این میزان از نوسانات برق میتوانند آسیبهای بسیار زیادی را به دستگاههای برقی وارد سازند و یا حتی به سوزاندن آنها منجر گردند. به همین دلیل محافظ برق از زمان های دور معرفی و ارائه شد.(محافظ کولر گازی و یخچال و لباسشویی )
خرید محافظ برق و به کارگیری آن در این شرایط بحرانی ولتاژی ضرورت دارد و امروزه محافظ برق به سبد خرید تمام ایرانیان ( و همچنین بعضی کشورهای دیگر که مشکلات برقی دارند ) در کنار لوازم الکتریکی دیگر اضافه شده است. در صورت عدم استفاده از وسیله ای برای محافظت از تجهیزات برقی، مجبور خواهید شد هزینه بسیار زیادی را صرف تعمیر لوازم برقی خود کرده و یا حتی آنها را تعویض نمایید.
محافظ برق چگونه کار میکند؟
محافظ برق یا همان محافظ ولتاژ ، نوعی وسیله برقی است که قادر بوده در شرایط افت ولتاژ برق و یا افزایش ناگهانی آن، تجهیزات برقی متصل به خود را از سیستم جریان برق جدا کند. بدین ترتیب محافظ برق تا حدی تلاش میکند تا از آسیب دیدن این وسایل جلوگیری کند.
دیگر در مواقعی که یک محافظ برق، در شرایط خاموشی به سر میبرد مدت زمان اندکی طول میکشد تا به دستگاهها و تجهیزات برقی مورد نظر شما، متصل گردد و مدت زمانی صرف میشود تا ولتاژ این دستگاه به میزانی ثابت و تعریف شده برسد. ورودی یک دستگاه محافظ ولتاژ برق، برق شهری است و خروجی آن نیز به دستگاه مورد نظر شما متصل گشتهاست. در شرایطی که بنا به هر دلیلی، برق دارای نوسان بیش از اندازه باشد این دستگاه میتواند جریان برق را قطع نماید. پس از مدت زمانی و در شرایطی که دوباره جریان برق به حد نرمال و معمول خود برسد، اتصال نیز برقرار خواهد شد.
اگر بخواهیم به عنوان جمع بندی بیان کنیم که وظیفه اصلی و نحوه کار محافظ برق چیست باید عنوان کرد:
در زمانی که ولتاژ برق شهری بیش از حد افت کند یا افزایش یابد، محافظ برق با سنسور سادهی خود متوجه خواهد شد و دستگاه متصل به آن را قطع و خاموش مینماید. این امر در ولتاژی با حدود 60 ولت اختلاف از سطح استاندارد اتفاق خواهد افتاد که همین امر نیز به مرور باعث آسیب های جدی به وسایل برقی خواهد شد. اما راهکار آن را در ادامه معرفی خواهیم کرد!!
محافظ برق خانگی چیست و چه کاربردی دارد؟
در حال حاضر انواع مختلفی از محافظهای الکتریکی و یا برقی طراحی و تولید میشوند. بنابراین شما میتوانید بر حسب نوع نیاز خود، به خرید محافظ برق مناسب و مورد نظر خود دست بزنید. محافظ برق و ولتاژ با توانهای مختلفی طراحی میشود و میتواند از لوازم سنگین مانند انواع یخچالها و فریزرها، ماشین های لباسشویی و ظرفشویی، تلویزیون و لوازم صوتی تصویری و … محافظت کند و یا برای لوازم سبک تری از قبیل گوشی موبایل، مودم و کامپیوتر، مناسب و کاربردی باشند. واضح است که محافظ برق نمیتواند کاربردی در وسایل بزرگتر، سه فاز یا صنعتی داشته باشد.
از محافظهای برق با توان مناسب میتوانید برای حراست از سیستمهایی از قبیل کولرهای گازی و یا پکیجها کمک بگیرید و یا برای حفاظت کردن از لوازم مختلف آشپزخانه، نوع مناسب آنها را انتخاب و اقدام به خرید محافظ برق مناسب کنید.(محافظ کولر گازی و یخچال و لباسشویی )
چه زمانی باید از محافظ برق استفاده کنید؟
در حالت معمول بسیاری از لوازمخانگی و تجهیزات برقی به گونهای طراحی و ساخته میشوند که بتوانند برخی از نوسانات برقی را تحمل کنند. این میزان از نوسانات چیزی معادل ۸ درصد افزایش ولتاژ تا ده درصد کاهش ولتاژ است. در بیشتر موارد میزان تغییرات و نوسانات ولتاژ برق از این محدوده خارج هستند. تولید کنندگان لوازم برقی نیز در خدمات گارانتی خود، سوختن و یا آسیب دیدن به دلیل نوسانات و تغییرات ولتاژ برق را قرار نمیدهند: بنابراین در چنین مواقعی مناسبترین راهکار استفاده از یک محافظ و یا استابلایزر است.
پیش از اینکه توضیح کاملتری از سوال ” محافظ برق چیست ” ارائه دهیم و یا اینکه تعیین کنیم محافظ برق یا استابلایزر؛ کدام مناسبتر هستند، لازم است در ابتدا با نحوه عملکرد و کارایی دو سیستم، آشنایی داشته باشید.
این ابزارها هر کدام دارای مزایای مخصوص به خود هستند و میتوانید از آنها در شرایط خاصی استفاده کنید.
برای نمونه در مورد اینکه استابلایزر چیست ، باید گفت استابلایزر به دستگاهی گفته میشود که برای تنظیم و یا تثبیت ولتاژ برق روی مقدار مدنظر مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستم میتواند در صورت افت برق، نوسان و یا هر نوع تداخل، آن را با سرعتی بسیار بالا تشخیص دهد و این اختلالات را به صورت کاملا خودکار برطرف سازد. در طراحی و ساخت این نوع از سیستمهای تثبیتکننده ولتاژ برق، از تکنولوژیهای روز دنیا استفاده شده است. اما دستگاه محافظ ولتاژ برق به سیستمی گفته میشود که تنها از یک برد الکترونیکی به وجود آمده است. این سیستم قادر است در شرایط بالا بودن و یا پائین بودن ولتاژ برق از حد معمول و مجاز، برق را قطع نماید. این دستگاه، طراحی کاملا ابتدایی دارد و نمیتواند محافظ مطمئنی برای دستگاهها و لوازم برقی باشد.
یک استابلایزر میتواند مشکل نوسان و یا تغییرات ولتاژ برق را بدون اینکه جریان برق را قطع کند، برطرف سازد و یک ولتاژ پایدار و ثابت را به دستگاه و لوازم برقی انتقال دهد. محافظ ولتاژ میتواند با قطع کردن برق از سوختن لوازم برقی شما پیشگیری به عمل آورد. البته که واضح است به کمک محافظ برق، دستگاه های برقی شما همواره خاموش و روشن خواهند شد اما به کمک استابلایزر، تجهیزات برقی شما نه تنها همیشه روشن هستند، بلکه با ولتاژی دقیق و استاندارد کار میکنند.
تثبیتکننده ولتاژ یا همان استابلایزر، نسبت به محافظ برق توان بالاتری دارد و این امکان را دارد که علاوه بر پیشگیری از سوختن لوازم و تجهیزات برقی، از نیم سوز شدن آنها نیز جلوگیری نماید. لذا این سیستمها میتوانند به تثبیت برق شهر اقدام کنند و از این طریق، میزان عمر و راندمان و کارایی سیستمهای الکتریکی شما را افزایش دهند. از این دسته از سیستمها همچنین میتوانید برای محافظت از دستگاههای برقی در برابر اتصالات کوتاه استفاده کنید و میزان مصرف برق خود را کاهش دهید.
استابلایزرها برای توان های خاص و همچنین مصارف سه فاز هم طراحی و تولید می شود. در حالی که محافظ برق کاربرد و دامنه بسیار محدودی دارد که نهایتا به استفاده های تک فاز با توان های پایین و غیر صنعتی منجر می شود.(محافظ با ولتاژ ورودی 30 آمپر )
اما از نظر قیمت، خرید محافظ برق بسیار ارزان تر از استابلایزر بوده که این امر به دلیل تکنولوژی و کاربرد متفاوت آنها می باشد.
از کجا بفهمیم محافظ برق سالم است ؟ ( نحوه تست کردن محافظ برق چیست )
میدانیم که محافظ های برق هم قطعا روزی خراب خواهند شد که ممکن است ناشی از کیفیت پایین تولید یا نوسانات زیاد ولتاژی باشد. اما از کجا بفهمیم که محافظ برق ما سالم است یا خراب شده؟
نحوه تست سلامت محافظ برق در چند مسیر و زمینه انجام خواهد شد. برای آزمایش زمان تاخیر آن که کافیست با یک کرنومتر و زمان سنج آن را تست کنیم.
اما آزمون مهم تر برای زمانی است که میخواهیم بدانیم آیا واقعا با کاهش و افت ولتاژ یا افزایش بی رویه آن، محافظ برق میتواند تجهیزات متصل را قطع و از مدار خارج کند یا نه؟
به همین منظور یک ولت متر را میتوانید با رعایت اصول ایمنی به خروجی های محافظ برق وصل کنید. با یک دستگاه تغییر ولتاژ، این میزان را عوض کنید تا تغییرات را ببینید. ( یا حتی بدون آن و در شرایط ثابت ) ، ولتاژ را اندازه بگیرید تا زمانی که قطع شود.(محافظ کولر گازی و یخچال و لباسشویی )
منبع